Ülkemizin uluslararası alanda bireysel ve takım sporlarında elde ettiği başarılar son yıllarda görece olarak artış gösterse de henüz istenilen seviyenin çok uzağında olduğumuz ortada. Özellikle olimpiyatlar, dünya ve Avrupa şampiyonaları gibi en önemli yarışma alanlarında maalesef bir türlü başarılı olamıyoruz, istikrarlı başarılar elde edemiyoruz.
Spor alanındaki başarıların artması ve istikrarlı hale gelmesi için özellikle devletin bu konudaki strateji ve uygulamalarının önemli olduğu, bunun için de öncelikle spora özgü bir yasanın gerekli olduğu uzun süredir tartışılıyor. Medyaya yansıyan haberlerden spor ve spor kulüpleri yasası için yıllardır süren çeşitli hazırlıkların olduğu, çalışma gruplarının oluşturulduğu, çalışmaların yürütüldüğü ifade ediliyor. Fakat bugüne kadar bu çalışmaların bir türlü sonuçlandırılamadığı görülüyor.
Dernekler yasası yeterli gelmiyor
Bilindiği üzere ülkemizde spor kulüpleri dernekler yasasına göre dernek şeklinde ve kendi oluşturdukları tüzüklere göre faaliyetlerini sürdürüyor. Bununla birlikte bazı kulüplerimizin kurduğu şirketler de bulunuyor. Bu şirketlerin bazıları da halka açılmış durumda. Bu şirketler ise ticaret yasası ve sermaye piyasası yasaları ve mevzuatına tabi olarak faaliyet yürütüyor.
Günümüzde spor kulüplerinin ticari faaliyetlerinin çok büyüdüğü, büyük gelirler elde edildiği, bu gelirlerin her geçen gün daha da arttığı ve çeşitlendiği, bu nedenlerle dernek-şirket ilişkilerinin daha karmaşık hale geldiği görülüyor. Fakat ülkemizde spor kulüplerindeki bu gelişimi destekleyecek bir yasal altyapının bulunmadığını, mevcut dağınık yasal düzenlemelerin ihtiyaçları karşılayamadığını ifade etmek yanlış olmayacak. Spor kulüplerinin hem dernek, hem de şirket statüleri nedeniyle farklı kurumsal kimliklerinin aynı çatı altında bulunması kurumsal ve yönetsel açıdan sorunlara neden oluyor.
Yeni bir spor ve spor kulüpleri yasası gerekiyor
Ülkemiz sporunu dünya ülkeleri ile rekabet edebilir hale getirebilmek, bireysel ve takım sporlarında Avrupa’da daha büyük ve istikrarlı başarılar elde edebilmek, sporu ülkemizde bir yaşam biçimi haline getirebilmek, spor kulüplerinin çağdaş standartlarda, daha etkili ve verimli yönetilmelerini sağlayacak zemini oluşturabilmek için öncelikle yasal altyapımızın yeterli hale getirilmesi büyük önem taşıyor.
Bunun için de sporu eğitim sistemimizin en temel aktörlerinden birisi haline getirecek, spor yapmayı ve spor yatırımlarını teşvik edecek mekanizmaları kapsayan bir spor yasası ve bunun yanı sıra spor kulüplerinin mevcut ihtiyaçlarını karşılayacak, çağdaş yönetim mekanizmalarından oluşan, küresel düzeyde diğer spor kulüpleri ile rekabet etmelerine imkan sağlayacak spor kulüpleri yasasının oluşturulması ve bu alanda yeni bir yasal altyapının oluşturulması artık bir zorunluluk haline geldi.
Spor kulüplerinin kurumsallaşmasını sağlamalı
Spor kulüpleri yasası hazırlıklarında üzerinde durulması gereken en önemli hususlardan birisinin kurumsallaşma olduğunu ifade etmek gerekiyor. Yeni yasa ile getirilecek düzenlemelerin kulüplerin kurumsallaşmasını sağlayacak nitelikte olması, kulüplerin karşı karşıya bulunduğu riskleri etkili şekilde yönetmelerine imkan sağlayacak çağdaş yönetim, kontrol ve denetim mekanizmalarının esaslarının bu yasa ile belirlenmesi, bu şekilde kulüpleri geleceğe daha güçlü bir şekilde taşıyacak altyapının oluşturulması önem taşıyor.
Bu kapsamda, kulüp bünyesinde başta etik kurallar olmak üzere gerekli politika ve prosedürlerin oluşturulması, kulüplerin yasal düzenlemelere tam uymalarını sağlayacak mekanizmaların ve etkili bir organizasyon yapısınının kurulması, kulüp ve kulübe bağlı tüm şirket ve kuruluşların bünyesinde görev, yetki ve sorumlulukların açık bir şekilde dağıtılması, sağlıklı bir performans değerlendirme sistemi oluşturulması, kulübün mali ve mali olmayan bilgilerinin şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılması kritik başarı faktörleri olarak öne çıkıyor.
Bunun yanı sıra kulüplerde etkili iç kontrol ve risk yönetimi sistemlerinin oluşturulması, mevcut sistemlerin güçlendirilmesi, uluslararası standartlara uygun etkin bir iç denetim mekanizmasının kurulması ve işlerliğinin sağlanması, yönetim kurulu bünyesinde denetim komitesi, risk yönetimi komitesi, kurumsal yönetim komitesi gibi uzmanlık komitelerinin oluşturulması, bu mekanizmaların şirketler dahil kulübün tamamını kapsaması gerekiyor.
Bunlarla bağlantılı olarak yalnızca spor kulüplerinin kurduğu şirketlerde değil kulüp bünyesinde de yetkin profesyonel yöneticilerin görevlendirilmesi, bunun için kulüp yönetim ve icra kurullarında görev alacak kişilerin niteliklerine yönelik düzenlemeler yapılması, yönetim kurullarında spor yönetimi alanında eğitim almış kişilerin de bulunmasının sağlanması, ilgili kamu kurumları, federasyonlar ve kulüpler üzerindeki ilişkilerin çerçevesinin çizilmesi, kulüpler üzerindeki gözetim ve denetim mekanizmalarının açık bir şekilde ve objektif esaslar dikkate alınarak oluşturulması gibi hususlar da önem taşıyor.
Geniş bir katılımla hazırlanmalı
Beklenen sonuçların elde edilebilmesi ve uzun yıllar başarıyla uygulanabilecek bir model oluşturulabilmesi için çağdaş yönetim mekanizmalarının ve uluslararası uygulamaların dikkate alınması gerekiyor. Bunların yanı sıra yasal düzenlemenin geniş katılımla hazırlanması büyük önem taşıyor. Bu bağlamda federasyonlar, spor kulüpleri ve ilgili sivil toplum örgütleri gibi bu alanda faaliyet gösteren tüm tarafların görüşlerinin alınması gerekiyor.
Özellikle spor kulüplerinin bu konudaki görüş ve değerlendirmelerinin alınması önem taşıyor. Spor kulüplerinden ve diğer ilgili taraflardan yeterli düzeyde görüş alınmadan hazırlanan ve 2011 yılında yürürlüğe giren 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi Kanunu nedeniyle yaşanılan sorunları hepimiz biliyoruz. Benzeri sorunların tekrarlanmaması açısından bu yeni yasanın hazırlanması sürecinde geniş katılımın sağlanması, başta spor kulüpleri olmak üzere konuya taraf olan her kesimin görüş ve düşüncelerinin azami ölçüde dikkate alınması önem taşıyor.
Bu yapılabildiği takdirde ülkemiz sporunu ve spor kulüplerini geliştirecek ve güçlendirecek bir altyapı ve uzun yıllar uygulanabilecek sağlıklı bir model oluşturulabilecek, bu sayede gelecekte dünyada sporda da söz sahibi bir ülke haline gelmemiz mümkün olabilecektir.
Gürdoğan Yurtsever
www.fenerbahcekitap.com
www.icdenetim.net
admin@fenerbahcekitap.com
Fenerbahçe Dergisi’nin Mart 2017 sayısında yayımlanmıştır.
