Fenerbahçe’de son dönemlerde artan kurumsallaşma çalışmalarının bir adımı da Denetim Komitesi’nin kurulması oldu. Denetim komiteleri, tüm dünyada önemi giderek artan yapılanmaların başında geliyor. Fenerbahçe’nin bu komiteyi ilk kuran kulüplerin başında gelmesi de oldukça önemli bir gelişme.
Denetim Komitesi’nin öncelikle Denetleme Kurulu’ndan farklı bir yapılanma olduğunu vurgulamak gerekiyor. Bilindiği üzere dernek statüsünde olan kulüplerde ilgili mevzuat gereğince en az üç asil ve üç yedek üyeden oluşan denetleme kurulları bulunuyor. Bu kurullar genel kurul tarafından seçiliyor ve kulüplerin tüzüklerinde belirtilen sürelerle görev yapıyor. Fenerbahçe’de de tüzük gereği üç yıllığına genel kurul tarafından seçilen ve ona karşı sorumlu olan Denetleme Kurulu bulunuyor.
Bu kurullar kulübün tüzükte belirtilen amaçlar doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, hesap ve kayıtların mevzuata ve tüzüğe uygun tutulup tutulmadığını belirli aralıklarla denetleyerek yönetim kurulu ve genel kurula sunuyor. Fakat bu kurulların, gerçek bir denetim işlevi göremediği, şekli ve kısmi denetimler yapabildiği biliniyor. Zaten yapıları itibarıyla, tam zamanlı çalışmayan ve fahri nitelikte üst kurullar olduğundan, bu kurullardan gerçek anlamda denetim yapmalarını beklemek de doğru değil.
Denetim komitesi yönetim kurulu bünyesinde oluşturulan bir komitedir
Denetim komiteleri ise kurum veya şirket yönetim kurulunun bünyesinde oluşturulan ve yönetim kurulunun alt komitesi niteliğindeki yapılanmalardır. 2000’li yılların başlarında bir çok ülkede yaşanan büyük şirket skandalları ve muhasebe hileleri, bağımsız ve etkili bir denetimin önemini ortaya koydu, riskleri yönetmenin gerekliliği anlaşıldı. Bir çok farklı konuyla uğraşan yönetim kurullarının kontrol, risk yönetimi ve denetim gibi konulara yeteri kadar zaman ayıramadığı ve bunun da önemli risklere ve zararlara neden olduğu görüldü.
Bunun sonucunda yönetim kurullarının en önemli fonksiyonlarından olan gözetim ve kontrol fonksiyonunu ön plana çıkaran düzenlemeler yapıldı, yönetim kurullarının sorumlulukları artırıldı. Bunun bir yansıması olarak da denetim komiteleri oluşturulması öngörüldü. Komitenin üye sayısı çeşitli ülke uygulamalarında farklılık gösteriyor. Bununla birlikte denetim komiteleri genel olarak en az iki yönetim kurulu üyesinden oluşuyor. Komite üyelerinin bağımsız olması ve icrai bir görevinin bulunmaması önem taşıyor.
Yönetim kurulunun gözetim fonksiyonunu işlevsel hale getiriyor
Denetim komiteleri fiilen denetim yapan organlar değildir. Yönetim kurulunun gözetim ve kontrol fonksiyonlarını yerine getirmesinde yardımcı olan, işlevsel hale getiren, yönetim kurulunu kurumdaki riskler ve eksiklikler konusunda bilgilendiren ve karar almasına imkan sağlayan, yönetim kurulu ile denetim birimleri arasında köprü görevi gören denetim komiteleri çağdaş yönetim uygulamalarında oldukça önemli bir yere sahip. Ülkemizde de SPK ve BDDK tarafından yapılan düzenlemelerle halka açık şirketlerde ve bankalarda denetim komitesi kurulması zorunlu hale getirildi.
Denetim komitelerinin bir çok sorumluluğu bulunuyor. Kurumun iç kontrol ve risk yönetimi sistemlerinin etkin ve yeterli olmasını, muhasebe ve finansal raporlama sisteminin şeffaf ve güvenilir olmasını gözetmek, bağımsız denetim kuruluşunun yeterliliğini ve faaliyetlerini değerlendirmek, iç denetim planlarını onaylamak, denetim birimlerinin koordinasyonunu sağlamak, denetim bulguları ve aksiyon takipleri ile ilgili değerlendirme yapmak gibi hususları bu kapsamda belirtmek mümkün.
Gerek dünyada gerekse de ülkemizde henüz yeni olsa da denetim komiteleri kurumsal yönetimin yerleşmesi ve risklerin azaltılması açılarından kurumlarda önemli bir rol üstleniyor ve değer katıyor. Bu süreçte denetim komitelerine yüklenen rol ve sorumluluklar da artıyor. Başarılı bir denetim komitesi uygulaması için, yönetim kurulunun konuya önem vermesi, komitede görevlendirilen üyelerin konuyla ilgili uzmanlığının bulunması, komite yönetmeliğinin yönetim kurulu tarafından onaylanması, komitenin düzenli toplantılar yapması, gerektiği zaman diğer birimlerden veya dışarıdan danışmanlık hizmeti alması gibi hususlar önem taşıyor.
Denetim Komitesi, Fenerbahçe’nin kurumsallaşmasına önemli katkılarda bulunuyor
Denetim komiteleri, günümüzde bir çok şirketi bünyesinde barındıran ve adeta holding haline dönüşen spor kulüpleri için de oldukça önemli ve faydalı yapılanmalardır. Fenerbahçe Futbol A.Ş.’de SPK mevzuatı gereğince zaten denetim komitesi bulunuyor ve bu komite 3 ayda bir toplanıyor. Fakat spor kulüplerinde denetim komitesi kurulmasına yönelik herhangi bir zorunluluk bulunmuyor. Fenerbahçe’nin zorunluluk olmasa da bu ihtiyacı görerek denetim komitesi kurması, kurumsallaşma çabalarının yeni bir boyutu ve oldukça da önemli.
Fenerbahçe Spor Kulübü’nün Denetim Komitesi; İki yönetim kurulu üyesi, seçimle gelen denetleme kurulu üyeleri ve iç denetim direktöründen oluşuyor.
Komite yönetmeliği, yönetim kurulu tarafından onaylanmış durumda. Komitenin iç denetim, bağımsız denetim, finansal raporlar, performans değerlendirme gibi konularda bir çok görevi bulunuyor. Denetim komitesi her ay toplantı yapıyor ve önemli konularda yönetim kurulunu bilgilendiriyor. İç denetim birimi denetim komitesine bağlı olarak görev yapıyor ve komiteye raporluyor.
Fenerbahçe, kurumsallaşma çalışmalarını her geçen gün ileriye taşımaya çalışıyor. Denetim Komitesi kurulmasını da bunun bir adımı olarak görmek gerekiyor. Diğer kulüplere de örnek olacak nitelikteki bu model uygulama, risklerin azaltılmasına ve kulübün kurumsallaşmasına önemli katkı sağlıyor. Bu nedenle yönetim kurulunun denetim komitesine her zaman önem ve değer vermesi, denetim komitesinin de bu sorumluluğunu etkili bir şekilde yerine getirmesi ve geliştirmesi büyük önem taşıyor.
Gürdoğan Yurtsever
Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE)
Yönetim Kurulu Başkanı
www.fenerbahcekitap.com
www.icdenetim.net
admin@fenerbahcekitap.com
Fenerbahçe Dergisi’nin Aralık 2014 sayısında yayımlanmıştır.
